Şanlıurfa'da Ramazan ayının son günlerinde kentteki birçok evde "tatlı" bir bayram telaşı başlıyor.
Geleneksel bayramları sürdüren birçok aile, bayramda tüketip, misafirlerine ikram edecekleri bazı tatlıları çarşıdan temin ederken, yörenin bayramdaki geleneksel lezzeti "külünçe'yi ise evlerde özenle hazırlıyor.
Şanlıurfa'da bayramların geleneksel lezzeti Ramazan ayının simgesi haline gelen külünçe yapımı geleneği yıllardır sürdürülüyor. Onlarca yıldır gelenek haline gelen ve bayramlarda çayla birlikte misafirlere ikram edilen külünçe pastası geleneği kuşaktan kuşağa aktarılıyor. Şanlıurfalı vatandaşlar bin bir emekle bu geleneği sürdürmeye çalışırken komşuların dayanışması da kendini bayram telaşında fazlasıyla gösteriyor. Evlerde hamurlaştırılarak, ekmek fırınlarında pişirilen külünçeler, Ramazan Bayramı'nın vazgeçilmez tatlısı olarak misafirlere ikram ediliyor.
Külünçenin yapımında kullanılan malzemeler arasında, süt, toz şeker, zeytinyağı, yaş maya, salep, tarçın, rezene kökünden yapılmış baharat, çörek otu, Hindistan cevizi ve un bulunuyor. İtina ile hazırlanan hamur, yaklaşık 4-5 saat bekledikten sonra tepsilerle ekmek fırınlarına gönderiliyor. Fırına bırakılan külünçe hamurları, teravih namazı ile birlikte pişirilmeye başlanıyor. Teravih çıkışı eve getirilen külünçeler Ramazan'ın son günlerinde sahurda, Ramazan Bayramı'nda ise sabah kahvaltısında tüketiliyor. Aylarca bozulmadan kalabilen külünçenin tuzlu ve şekerli olmak üzere iki çeşidi bulunuyor. Bazı aileler ise külünçeyi il dışındaki akrabalarına kargo ile gönderiyor.
Her yıl bayrama 1 hafta kala külünçe yaptığını belirten Adile Görgülü, "Urfa'da bu gelenektir. Her yıl yapıyor, misafirlerimiz geliyor ikram ediyoruz. Uzaktaki akrabalarımıza gönderiyoruz. Antalya, İstanbul'a gönderiyoruz. Bayram için çocuklarımıza yapıyoruz." dedi.
URFALI FIRINCILAR SAHURA KADAR KÜLÜNÇE PİŞİRİYOR
Şanlıurfa'da oruç tutanlar çoğunlukta olduğu için gündüz çalışmayan fırınlar, iftar saatinden sahura kadar çalışıyor. Külünçenin bayramı tatlandırıcı bir yiyecek olduğunu aktaran Fırıncı Ustası Ömer Şah, "Geleneğimiz sürdürmek amacıyla çalışıyoruz. Bayrama 3 gün kala çalışıyoruz ama sonunda böyle güzel bir lezettler çıktığı için değiyor. Evlerde kadınların elinin altından zahmetli geçen bir çabanın ardından sonra kare şeklinde çıkartılıp fırına atıyoruz. Yaklaşık 5-6 dakika pişme süresi oluyor. Piştikten sonra güzel tadı oluyor." ifadelerini kullandı.
KADINLAR EVDE HAZIRLIYOR FIRINCILAR PİŞİYOR
Kadınların evde hazırladıkları hamurları pişirdiklerini söyleyen Fırıncı Engin Üren, şunları kaydetti: "Önce bayan ablalarımız getiriyor. Biz de burada ocağa atıp pişiriyoruz. Bu Urfa'da geleneği eski annelerimizin yaptıkları şeylerdir. Çünkü annelerimiz hazıra alışık değil, Urfa her zaman hazır yiyeceğe alışık değil. Eliyle yapılmış eliyle hazırlanmış bir şeylerdir. Külünçeler elle hazırlanır bizimkiler hazır almazlar. Kendileri sürekli elleriyle yaptıkları için daha tat buluyor. Çünkü pastanelere neler yaptıklarını neler katıldığını bilmiyorlar. Külünçeler bayrama 10 gün kala yapılıyor, çünkü. Çocuklara dağıtılır. Misafirler geldiğinde ikram edilir, bisküvi tadı veriyor."
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.