Erdoğan’ın seçim sürecinde uyması gereken etik davranışlar için kanun teklifi

ANKARA (CİHAN)- Erzincan Milletvekili Erdoğan Özyalçın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim sürecinde uyması gereken etik davranış ilkelerini belirleyen kanun teklifini TBMM Başkanlığına sundu.

Erdoğan Özyalçın, Anayasa'nın 104. maddesinin Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkilerine ilişkin düzenleme yaptığını hatırlatarak, bu düzenlemenin “Cumhurbaşkanı ayrıca Anayasa'da ve kanunlarda verilen… diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır” şeklinde olduğunu; bunun yanında 105. maddede ise Cumhurbaşkanı'nın ‘sorumluluk ve sorumsuzluk hali’nin hüküm altına alındığını ve Cumhurbaşkanı'nın, Anayasa ve diğer kanunlarda... tek başına yapabileceği bütün işlemlerden sorumlu olacağının belirlendiğini hatırlattı.

Bu yönüyle Anayasa'nın 10. maddesinde tanımlanan ‘kanun önünde eşitlik’ ilkesi ve bu maddenin 5.i fıkrasına göre “Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun hareket etmek zorundadırlar” hükmünün Cumhurbaşkanı dahil bütün devlet organları için bağlayıcı olduğuna işaret eden CHP’li Özyalçın, Cumhurbaşkanı’nın tarafsızlığının Anayasa ile tanımlandığını kaydetti.
Özyalçın, gerekçenin devamında “Cumhurbaşkanı’nın bu tarafsızlığı, ant içmesi ile görev ve yetkilerini tanımlayan 101, 103 ve 104 üncü maddelerinde herhangi bir yoruma açık olmayacak şekilde net olarak çizmiştir. Yine Anayasa’nın 79 uncu maddesi ile ‘Seçimlerin genel yönetim ve denetimi’ Yüksek Seçim Kurulu’na verilen görevi de hiçbir özel yoruma ihtiyaç duyulmayacak kadar açıktır. Keza siyasi sorumluğu olmayan, sorumsuzluğu esas olan Cumhurbaşkanı'nın örtülü ödenek kullanma yoluyla hükümet politikası alanına girmesi, bunda yetki sahibi olması ve aynı zamanda kullanmış olduğu bu yetkinin Parlamento tarafından denetlenemeyecek olması Anayasa'ya açık bir aykırılık oluşturmaktadır.” dedi.

Tüm bu anayasal hükümlere karşın 25. Dönem Milletvekili seçimi sürecinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hukuka, siyasi etiğe aykırı tutum ve söylemleri kamuoyunun malumu olduğuna işaret eden CHP Erzincan Milletvekili Erdoğan Özyalçın, şöyle devam etti: “Cumhurbaşkanı anılan süreçte yaptığı çeşitli ziyaret, toplantı, kabul, toplu açılış töreni vb. etkinliklerde yaptığı konuşmalarda ‘Benim gönlümde yatan partiyi biliyorsunuz’ diyerek kurucusu olduğu partiyi işaret etmiştir.

Ayrıca ‘400 milletvekili istiyorum’, ‘400 milletvekilini verin ve bu iş huzur içinde çözülsün’ diyerek oy isteyebilmiştir. İşaret ettiği parti dışındaki tüm partilerin başkanları ve sözcüleri tarafından dile getirilen görüşlere, sanki rakip siyasi partinin lideriymiş gibi üstelik isim de vererek cevaplar yetiştirme gayretine girmiştir.

Cumhurbaşkanı, Anayasa'ya aykırı olmasına rağmen kural tanımazlığını muhalefet partilerinin seçim bildirgelerini eleştirerek sürdürmüş, bunları yaparken dini ve millî değerleri de kullanmaktan geri kalmamıştır.

Keza, Cumhurbaşkanı’nın bu süreçte yaptığı konuşmalar da medya yayınlarında vatandaşın oyuna tesir edecek nitelik ve süre uzatımlarıyla yer bulmuştur.

Kanun teklifi ile 25. Dönem Milletvekili seçim sürecinde yaşanan Anayasa'ya ve siyasi etiğe açıkça aykırılık teşkil eden hal ve davranışların bir daha tekrarlanmaması ve her siyasi görüşten yurttaşın oyu ile seçilen Cumhurbaşkanı’nın seçim sürecinde uyması gereken etik davranış ilkelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.”

CUMHURBAŞKANI'NIN SEÇİM SÜRECİNDE UYGULAMAKLA YÜKÜMLÜ OLDUĞU ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNİ BELİRLEYEN KANUN TEKLİFİ

"AMAÇ VE KAPSAM

Madde 1- Bu Kanunun amacı; milletvekili, il genel meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, muhtarlık, ihtiyar meclisi üyeliği, ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde ve Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halk oyuna sunulmasında seçim öncesi, seçim günü ve seçim sonrası Cumhurbaşkanı’nın uygulaması gereken etik işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

SEÇİM SÜRECİNDE UYGULANACAK ETİK İLKELER

Madde 2– Cumhurbaşkanı; milletvekili, il genel meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, muhtarlık, ihtiyar meclisi üyeliği, ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde ve Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halkoyuna sunulmasında belirlenen seçim takviminden bir ay öncesinden başlamak üzere seçimin gerçekleşeceği gün de dahil olmak üzere; Devletin ve diğer kamu tüzel kişileri ve bunlara bağlı kuruluşların doğrudan doğruya ve dolaylı olarak katıldığı teşebbüs ve ortaklıkların, özel gelir kaynakları ve özel olanakları kanunla sağlanmış kamu yararına çalışan derneklerin ve devletten yardım sağlayan ve vergi muafiyeti olan vakıfların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs ve ortaklıkların, garnizon komutanlıklarının, sivil toplum kuruluşlarının, devletten herhangi bir türde özel teşvik, sübvansiyon veya maddi destek alan kamu kurum ve kuruluşlarının, yerel yönetimlerin ve bunlara bağlı işletmelerin, arazi alım satımı yapan veya toplu konut inşaatı işleriyle uğraşan şirketlerin veya hisselerinin yüzde 50’sinden fazlası devletin kontrolünde olan veya bu kuruluşlara müteahhitlik vb. hizmet veren kuruluşların, yapı ve/veya diğer kooperatiflerin, her türlü miting, açılış, toplu açılış, organizasyon, tören, ziyaret, açık hava toplantısı gibi etkinliklerine katılabilir ancak siyasi içerikli, herhangi bir siyasi partiye yönlendirici veya seçmenin oyunu etkileyecek nitelik taşıyan mahiyette konuşma yapamaz.

Yazılı, işitsel ve/veya görsel medyaya siyasi içerikli, herhangi bir siyasi partiye yönlendirici veya seçmenin oyunu etkileyecek nitelik taşıyan mahiyette açıklama yapamaz.

DÜRÜSTLÜK VE TARAFSIZLIK

Madde 3- Cumhurbaşkanı; belirlenen seçim takviminden bir ay önce de katılacağı tüm eylem ve işlemlerinde yasallık, adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket eder.

Görevini yerine getirirken dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet ve benzeri sebeplerle hiçbir ayrım yapamaz. İnsan hak ve özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı muamelede ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalarda bulunamaz.

Takdir yetkisini, her türlü keyfilikten uzak, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine uygun olarak kullanır. Herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef alan bir davranış veya eylemde bulunamaz. Cumhurbaşkanı, görevlerini yürütürken bu kanunda belirtilen etik davranış ilkelerine uymakla yükümlüdür. Bu ilkeler, Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri ile sorumluluk ve sorumsuzluk halini düzenleyen mevzuat hükümlerinin bir parçasını oluşturur.

Bu kanunun uygulamasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Yüksek Seçim Kurulu yetkilidir.

Madde 4- 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 24 üncü maddesinde yer alan 'Cumhurbaşkanlığı' ve 'Cumhurbaşkanı' ifadeleri ile ek fıkrada düzenlenen 'Cumhurbaşkanlığı bütçesindeki ödenekler bakımından ikinci ve üçüncü fıkralar kapsamında yer alan hususlar Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile belirlenir ve uygulanır' hükmü madde metninden çıkarılmıştır.

Madde 5- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 6- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.”
CİHAN