Türk diplomatlar Hitler´in saldıracağını Moskova´ya iletmiş

MOSKOVA - Rusya, İkinci Dünya Savaşı'ndan Nazi Almanya'sına karşı kazanılan 9 Mayıs 1945 Zafer Bayramı'nın 70'inci yıl törenlerine hazırlanırken, Türk diplomatların dönemin Nazi lideri Adolf Hitler'in Sovyetler'e saldıracağı hususunda Moskova'yı defalarca uyardığı ortaya çıktı.

Rusya Askeri Diplomatlar Analiz Merkezi Başkanı, tarihçi Vladimir Vinokurov, arşiv belgelerine atıfta bulunarak Türk diplomatların saldırıyla ilgili Moskova'yı uyardığını belirtti. Tarihçi 1940 yılında Almanya, İtalya ve Japonya arasında Üçlü Paktın imzalanmasının ardından Türkiye'nin Tokyo Büyükelçisi Ferit Tek'in Sovyet elçisi K.Smetanin'i ziyaret ettiğini ifade etti. Rus tarihçiye göre ziyaretin asıl amacının Üçlü Paktın ardından Hitler'in Sovyetler'e saldıracağı konusunda uyarıda bulunmak olduğunu iddia etti.

Vladimir Vinokurov'a göre 1940 yılında Türkiye elçiliğinde düzenlenen 29 Ekim Cumhuriyet resepsiyonunda elçi Tek, Sovyet mevkidaşı Smetanin'e, "Almanya Avrupa zaferinin ardından mutlaka size doğru harekete geçecek." uyarısını tekrarladı. Makale Türk elçisinin yaptığı görüşmelerde saldırmazlık anlaşmasının Moskova'nın aleyhine olduğu hususunda Sovyet diplomatını defalarca uyardığına dikkat çekiyor.

Rus tarihçi Temmuz 1940'ta Türkiye Macaristan Büyükelçi Ruşen Eşref Ünaydın'ın da Sovyet elçisi Şaronov'a Alman birliklerinin Macaristan üzerinden Romanya'ya hareket ettiğini söylediğine işaret etti.

Makaleye göre 4 Ocak 1941'te Türkiye'nin Berlin Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Alkent de Sovyet elçisi V.Dekanozov'a Almanya'nın Sovyetler'e saldıracağı konusunda uyarıda bulunmuş. 13 Ocak'ta Türk diplomat Sovyet mevkidaşıyla yaptığı görüşmede Romanya-SSCB sınırında çok sayıda Nazi birliklerinin bulunduğuna dikkat çekmiş. CİHAN