Tarihi 80 bin halı çürümeyi bekliyor

Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün Türkiye genelindeki cami, mescit ve depolardan topladığı yaklaşık 80 bin adet tarihi halı ve kilim, 9 yıldır kurumun Ankara'daki deposunda tutuluyor. Çalınma ve çürüme tehlikesine karşı toplanan halı ve kilimlerin bazıları iki üç asırlık. 9 yılda tasnif edilip, tescillenemeyen bu eserlerin yığıldığı deponun nem önleyici sistemi bulunmuyor. Halı ve kilimlerden bazılarının rutubet sebebiyle çürüdüğü belirtiliyor. Ayrıca karışık depolandıkları için tescil belgelerine esas teşkil edecek bilgilerin ortadan kaybolduğu ifade ediliyor. Halıların ne zaman depodan çıkarılıp, restore edileceği ise henüz belli değil.

Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün görevlendirdiği ekipler, 2006 yılında Kayseri, Niğde, Konya gibi şehirleri tek tek gezdi. Görevliler, vakıf malı tarihi halıların depolarda çürüdüğüne şahit oldu. Uzmanlar, hem camilerdeki hem de depolardaki halı-kilimleri kamyonlarla Ankara'ya taşıdı. Bu taşıma esnasında halı ve kilimlerin tescilinde kullanılacak bazı bilgileri de not eden ekipler, uzun uğraşlar sonucu tarihi binlerce halı ve kilimi tamamen yok olmaktan kurtardı. Bazı bölge müdürlükleri ise halı ve kilimleri kayıt tutmadan toplayıp, Ankara'ya gönderdi.

Başkent'te biriken 120 bin halı ve kilimden bir kısmının kullanılamayacak durumda olduğu belirlenip ayıklandı. Makine ürünü olduğu anlaşılanlar, kullanılmak üzere camilere geri gönderildi. Tarihi ve kültürel değeri bulunan halılar ise bir halı firmasında yıkatıldı. Bu süreçte halıların tesciline esas teşkil edecek alındığı bölge, şehir ve camiyi belirten bilgiler kayda geçirilmedi.

Ayıklama işleminin ardından geriye 80 bin civarında değerli halı ve kilim kaldı. Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün Ostim'deki deposuna 9 yıl önce kaldırılan bu halı ve kilimler, o gün bugündür depoda tasnif ve tescili edilmeyi bekliyor. Halıların istiflendiği deponun iklimlendirme sistemi bulunmuyor. Vakıf eseri halı ve kilimlerden bazılarının rutubetten zarar gördüğü belirtiliyor.