Soğan doğrarken gözden neden yaş gelir?

Yemek yapmak için soğan doğramaya başladığınızda gözlerde oluşan yanma hissiyle birlikte göz yaşarması başlar. Peki soğan doğrarken neden gözlerinizin yaşardığını biliyor musunuz?

Soğan doğrarken göz yaşarması durumunu engellemek için sakız çiğnemekten, mum yakmaya kadar pek çok öneri var. Soğan doğrarken göz yaşarmasının nedeni soğanda bulunan syn-propanethial-S-oksit isimli bir kimyasal.

Bilimfili'nin haberine göre; soğanın oluşurken geliştirdiği bir tür savunma mekanizması olan bu kimyasal göz yaşarmasının nedeni olarak aktarılıyor. İnsanların gözlerini yaşartan kimyasal sayesinde soğan kendisini bir nevi avcılara karşı korumuş oluyor.

Soğan içerisindeki her bir hücrenin, allinazlar olarak adlandırılan enzimlerle dolu olan koful soğan hücresinde bulunan amino asit sülfoksitleri, sülfenik asitlere dönüştürür. Daha sonra bu asitler de başka bir enzim tarafından syn-propanethial-S-oxite dönüştürülür.

Doğrama sırasında soğan hücrelerini parçaladığınız zaman, soğan hücresinde yer alan kimyasallarla etkileşime girebilecek bu enzimleri de ortaya çıkarmış olursunuz. Dolayısıyla, bu enzimlerin meydana getireceği kimyasal reaksiyon daha kolay ve hızlı gerçekleşir.

Soğanların doğranırken yaydığı güçlü ve baharatlı koku, şaşırtıcı bir şekilde, gözlerinizi yaşartan kimyasalın kokusu değildir. Bu koku, sin-propanethial-S-oksitin yoğunlaşarak kokulu tiyosülfanatları oluşturmasıyla oluşur.

Sin-propanethial-S-oxit uçucu bir sülfür bileşiği olduğundan, havaya kolayca yayılır. Gözünüzde bulunan kornea, dokunma, sıcaklık ve ağrı algılamasından sorumlu olan daha büyük sinirlere bilgi aktaran sinirleri içerir. Oda sıcaklığında kolaylıkla buharlaşan syn-propanethial-S-oxitin varlığında uyarılan bu sinirler, merkezi sinir sistemine sinyal gönderirler.

Daha sonra, göz yaşı bezleri üzerindeki otonom sinir liflerine iletilen mesaj ile gözleriniz yaşararak syn-propanethial-S-oxit seyreltilmeye çalışılır. Syn-propanethial-S-oxit varlığı gözlerinize herhangi bir zarar vermez.