Okulların açılmasıyla birlikte bazı çocuklarda yoğun kaygı ve direnç gözlemlenebiliyor. Bu durum tıpta 'okul fobisi' olarak tanımlanıyor. Çocuğun okula gitmeyi reddetmesi, bedensel şikâyetlerle kendini göstermesi ve okul ortamına uyum sağlayamaması bu tablonun en belirgin özellikleri arasında yer alıyor.
Okul fobisi hakkında bilgi veren Uzman Klinik Psikolog Tuğçe R. Tuncel Dursun, görülen en yaygın belirtilerin karın ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi ve kusma olduğunu belirtti. Dr. Dursun, “Çocuklar çoğu zaman duygularını sözel olarak ifade edemediklerinde bu kaygıyı beden diliyle anlatmaya çalışırlar. Bu nedenle okula gitmek istemediklerinde fiziksel yakınmalarla kendilerini ifade edebilirler” dedi.
Dikkat Eksikliği ve Öz Güven Sorunları
Bazı çocuklarda okula gitmeme isteğinin altında derse odaklanamama ve düşük öz güven bulunuyor. Ders başarısızlığı kaygıyı artırıyor, kaygı arttıkça okuldan uzak durma eğilimi güçleniyor. Bu kısır döngü, fobinin büyümesine yol açabiliyor.
Aile Dinamikleri
Çocukların ebeveynleriyle güvenli bağları, okul ortamında ilk kez farklı sosyal faktörlerle sınanıyor. Okul, çocuğun anneden ve babadan ayrılıp bağımsızlaşmasını gerektiriyor. Bu geçiş süreci, özellikle travmatik ayrılık deneyimi yaşayan çocuklarda daha zor olabiliyor.
Aile içinde aşırı korumacı ya da kaygılı tutumların da okul fobisini tetikleyebildiği ifade ediliyor. Çocuk, anne ya da babanın kaygısını içselleştirerek okuldan uzak durmayı bir savunma biçimi olarak benimseyebiliyor.
Sosyal Etkiler
Okul fobisi yalnızca akademik başarıyı değil, çocuğun sosyal gelişimini de olumsuz etkiliyor. Arkadaşlarıyla vakit geçiremeyen çocuk, akran ilişkilerinde zorluk yaşayabiliyor ve yalnızlaşabiliyor.
Uzun Vadeli Sonuçlar
Okul fobisi göz ardı edildiğinde ilerleyen yaşlarda daha büyük kaygı bozukluklarına, sosyal fobilere ve akademik başarısızlığa neden olabiliyor. Bu nedenle erken dönemde fark edilmesi kritik önem taşıyor.
Ebeveynler Ne Yapmalı?
Klinik Psikolog Tuğçe R. Tuncel Dursun, ailelerin çocuklarına güvenli ayrılığı öğretmelerini önererek, “Sabahları rutin oluşturmak, çocuğu kısa süreli ayrılıklara alıştırmak ve okuldan dönüşte sevgiyle karşılamak çocuğun kaygısını azaltır” diye konuştu.
Çocuğun okula devam etmesi, fobinin azalması açısından büyük önem taşıyor. Okuldan uzak kalmak kaygı seviyesini artırıyor ve geri dönüşü zorlaştırıyor.
Öğretmenlerle İş Birliği
Klinik Psikolog Dursun, ayrıca ailelerin öğretmenlerle yakın iletişim kurması gerektiğini belirtiyor. Öğretmenlerin anlayışlı yaklaşımı ve destekleyici tutumu çocuğun okula adaptasyonunu kolaylaştırıyor.
Profesyonel Destek Gerekebilir
Şiddetli okul fobisi yaşayan çocuklar için profesyonel psikolojik destek önemli görülüyor. Uzman eşliğinde yapılan terapiler hem çocuğun hem de ailenin süreci sağlıklı yönetmesine yardımcı oluyor.
Güvenli Ayrılığın Önemi
Klinik Psikolog Tuğçe R. Tuncel Dursun, 'Çocuklara küçük yaşlardan itibaren güvenli ayrılığı öğretmek, özgüvenlerini artırır. Çocuğun, ayrılık sonrası yeniden kavuşmanın güvenli olduğuna inanması gerekir' ifadelerini kullandı.
Ailelere Pratik Öneriler
- Çocuğu sabah telaşına sokmadan, sakin bir hazırlık süreci oluşturun.
- Okul hakkında olumlu konuşun, korkutucu ifadelerden kaçının.
- Çocuğun küçük başarılarını fark edin ve takdir edin.
- Ayrılığı dramatik hale getirmeyin, kısa ve net vedalar edin.
- Okul sonrası birlikte keyifli zamanlar planlayın.
Toplumsal Bir Sorumluluk
Uzmanlar, okul fobisinin yalnızca bireysel değil, toplumsal bir mesele olduğunu vurguluyor. Çünkü sağlıklı bireyler, sağlıklı toplumların temelini oluşturuyor.
Çakmak Erdem Hastanesi’nde görev yapan Uzman Klinik Psikolog Tuğçe R. Tuncel Dursun, “Okul fobisini erken dönemde fark etmek ve çocuğa doğru yaklaşmak, ileride yaşanabilecek büyük sorunların önüne geçer. Sabır, anlayış ve profesyonel destek bu süreçte en büyük yardımcıdır” diyor.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.