Nükleer Yakıt Bankası, Kazakistan’da kuruluyor

Nükleer Yakıt Bankası'nın resmi açılışı 27 Ağustos günü Kazakistan’da gerçekleştirilecek. Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Tüymebayev, “Düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyum yakıtının nükleer enerjiden faydalanmak isteyen ülkelere aralıksız ve istikrarlı bir biçimde verilmesine imkân sağlayacaktır.” dedi.

Kazakistan’ın başka devletlerle bir araya gelerek nükleer silahsızlanma için çaba sarf ettiğini ifade eden Kazakistan Ankara Büyükelçisi Canseyit Tüymebayev, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na (IAEA) bağlı Uluslararası Düşük Düzeyde Zenginleştirilmiş Uranyum Bankası’nın Kazakistan’da açılacağını duyurdu. Türk basın mensupları ile yaptığı sohbet toplantısında Tüymebayev, “Güvenli Uluslararası Düşük Düzeyli Zenginleştirilmiş Uranyum Bankası’nın Kazakistan’da kurulmasına karar verildi. Kazakistan topraklarında kurulacak Banka’nın kaynakları IAEA’nın takibinde olacak. Düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyum yakıtının nükleer enerjiden faydalanmak isteyen ülkelere aralıksız ve istikrarlı bir biçimde verilmesine imkân sağlayacaktır.” diye konuştu.

Nükleer Yakıt Bankası'na üye devletin serbest piyasadan nükleer yakıt alma imkanı yoksa çok ihtiyaç olması durumunda nükleer yakıt almak üzere buraya başvurabilecek. Zenginleştirilmiş uranyum yakıt almak isteyen üye devlet, Banka’ya ödeme yaptıktan ve bütün sözleşmeler imzalandıktan sonra fabrika, nükleer yakıtı tesisten çıkartacak. Banka ile üye devlet arasında imzalanan anlaşmada mutlaka nükleer yakıtın sadece enerji reaktörlerinde yakıt olarak kullanılacağına dair hüküm bulunacak.

NÜKLEER YAKIT BANKASI’NA TÜRKİYE SERMAYEDAR OLMADI

Kazakistan, Ajans'ın düşük zenginlikli uranyum geliştirme programı (LEU) çerçevesinde kurulacak uranyum bankasına ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Uranyum bankası, Doğu Kazakistan'daki Öskemen şehrinde faaliyetlerine devam eden Ulba Metalürji Santrali içinde yer alacak. Düşük zenginlikli uranyum geliştirme mevzuatı çerçevesinde ülkelerin yapacağı barışcıl nükleer programlar için oluşturulan banka ile UAEA, üye ülkeler için öteki kaynak arzlarındaki bozulmalara karşı enerji güvenliği ve yatırım istikrarı öngörülebilirliğinde bir alternatif sunacak.

Nükleer Yakıt Banka’sına Türkiye sermaye yardımında bulunmazken ABD 49 milyon Dolar, AB 25 milyon Euro, Kuveyt 10 milyon dolar, Norveç 5 milyon dolar, Birleşik Arap Emirlikleri 10 milyon dolar, Kazakistan ise 400 bin dolar verdi.

HİROŞİMA’DAKİ ATOM BOMBASINDAN 2 BİN 500 KAT DAHA GÜÇLÜ

Sovyetler Birliği'nin atom bombası programı testi için kullandığı ve 1949'dan 1989'a kadar 350'si yeraltında ve 116'sı yeryüzünde olmak üzere 456 nükleer deneme yaptığı Kurçatov kasabasındaki nükleer test merkezi, 1991 yılında Cumhurbaşkanı Nazarbayev'in imzaladığı kararname ile kapatıldı. Kazakistan’ın kuzeydoğusundaki ‘poligon’ alanında patlatılan tüm nükleer bombaların ortaya çıkardığı güç, II. Dünya Savaşı’nın sonunda Japonya’nın Hiroşima kentine atılan atom bombasından 2 bin 500 kat daha güçlüdür. Yapılan nükleer denemeler sonrasında bölgede radyasyona maruz kalan insan sayısı 1 milyonu geçiyor.