"Nazım dünyayı dolaş, SSCB´ye dönmek için acele etme"

MOSKOVA - Sovyet yazarı Aleksandr Fadeyev'in, Nazım Hikmet'i olası Stalin baskısından korumak için sık sık yurtdışına gönderdiği ortaya çıktı.

Nazım'ın eşi Vera Tulyakova-Hikmet, 1988 yılında basılan "Teatr" dergisinde şairin Fadeyev ile dostluk anılarını paylaştı. Nazım'ın 29 Haziran 1951'de Moskova Vnukovo havaalanında dönemin SSCB Yazarlar Birliği Başkanı Fadeyev tarafından karşılandığını ve ikisinin daha sonra sık sık görüştüklerini anlattı.

Nazım'ın Moskova'da kendi onuruna düzenlenen yemekte dönemin Sovyet lideri Josef Stalin'in her yerde resimlerinin bulunmasını eleştirdiği, bunun üzerine Sovyet yazar Fadeyev'in Nazım'ı korumaya çalıştığı iddia edildi.

Nazım'ın 1920'li yıllarda Moskova'da tanıştığı Komünist dostlarını neden ortalıkta görünmediği hususunda sık sık Sovyet yazarına sorduğu belirtildi. Fadeyev'in dostu Nazım'ı olası Stalin baskılarından korumak için 1950'lı yılların başlarında Çin başta olmak üzere sosyalist ülkeler; Avusturya, İsveç, Finladiya'ya dış gezilere gönderdiği ortaya çıktı. İddiaya göre Fadeyev Nazım'a söz konusu yukarıdaki ülkeleri kast ederek "Nazım git dünyayı dolaş. Çok ilginç şeyler var. Havası da hafif. Artı sizi oralarda dostlarınız da bekliyor. Geri dönmek için acele etmeyin" dedi.

Tulyakova-Hikmet'e göre Fadeyev'ın ısrarlı tavsiyeleri Nazım'ı çok şaşırtıyordu. Nazım'e göre bunlar ciddi kuşkulara yol açıyor ve özgürlüğe müdahale idi. Fakat Fadeyev intihar sonucunda öldükten sonra Nazım, dostunun kendisini ne kadar sevdiğini anladı.
Fadeyev 13 Mayıs 1956'da Moskova'ya yakın Predelkino yazlık evinde intihar etti. Olaydan dakikalar sonra komşusu Nazım olay yerine koştu. Dostu Fadeyev'in ölümü Nazım'ı çok sarstı.

Nazım'ın Sovyetler Birliği'ne kaçmasında Fadeyev'in önemli rol oynadığı biliniyor. Fadeyev, Nazım'ın Sovyetler Birliği'ne davet edilmesi için Komünist Partisi Merkez Komitesi'ne istekte bulunmuştu. En üst düzey kurulu Politbüro, bu isteğe onay verdi. Nazım'ın kabul edilmesiyle ilgili tüm çalışmalar için Yazarlar Birliği görevlendirildi. 2 hafta içinde Moskova'da şaire 3-4 odalı daire verilmesi kararlaştırıldı. CİHAN