Mısır'da tarihi Afrika Gümrük Birliği anlaşması

KAHİRE - Mısır'ın turizim şehri Şarm El-Şeyh'te 26 Afrika ülkesinin katılımıyla gerçekleştirilen Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı (COMESA) zirvesinde, Afrika Gümrük Birliği Anlaşması imzaları atıldı. Anlaşmayla birlikte Mısır'ın Afrika'da lokomotif ülke olacağı belirtilirken, Türkiye'nin ise bu durumdan ticari olarak olumsuz etkileneceği öne sürülüyor.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi'nin ev sahipliğinde Şarm'da gerçekleştirilen zirveye 26 Afrika ülkesinden cumhurbaşkanı, başbakan ve bakanlar düzeyinde katılım gerçekleşti. Zirvede, serbest ticaret anlaşmasını imzalayacak COMESA, Güney Afrika Kalkınma Birliği (SADC) ve Doğu Afrika Topluluğu (EAC) başkanları da hazır bulundu. Ayrıca zirvenin özel konuğu Dünya Bankası Başkanı Jim Yong Kim de toplantıya katıldı.

Açılış konuşmasını yapan Sisi, "Bugün anlaşmasını imzalayacağımız gümrük birliği, Afrika'nın yüzse 57'sini olumlu etkileyecek. Yani 625 milyon kişiyi ilgilendiriyor" açıklamasında bulundu. Anlaşmayı yapacak COMESA, EAC ve SADC topluklarının ekonomik gücünün 1,2 trilyon dolar olduğuna dikkat çeken Sisi, bunun da Afrika kıtasının yaklaşık yüzde 60'ına tekabül ettiğini söyledi. Konuşmaların sonunda Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, Zimbabve Devlet Başkanı Robert Mugabi, Tanzanya Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Garib Bilal ve Etiyopya Başbakanı Haile Mariam tarafından imzalar atıldı. 2017'de yürürlüğe girmesi kararı alınan serbest ticaret anlaşmasının, Afrika'da yeni bir hareketliliğe sebep olacağı aktarıldı.

Öte yandan basına kapalı gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantılarında kıtayı ilgilendiren projeler, bu projelerinin finansı, serbest ticaret bölgesi ve ulaşım için altyapı meselelerinin de ele alındığı belirtildi. Toplantılarda özellikle Afrika ülkeleri arasındaki ekonomik birleşme erişimini sağlayacak altyapı, ulaştırma, telekomünikasyon ve ikili ilişkilerin çok zayıf olduğu ve bu durumun acil giderilmesi gerektiği vurgulandı.

ARAP ÜLKELER COMESA'YA 1998'DE KATILMAYA BAŞLADI

Arap ülkeleri COMESA'ya ilk olarak 1998 yılında Mısır, Irak, Libya, Suriye, Lübnan, Ürdün ve Fas ile tercihli ticaret anlaşmaları imzalayarak dahil olmuşlardı.

Bu yıl itibariyle COMESA'nın üye ülke sayısının 26'ya ulaştığı belirtildi. Birliğin temel stratejisi, 'bölgesel entegrasyon yoluyla ekonomik refahı sağlamak' şeklinde açıklandı.

TÜRKİYE, AFRİKA'YLA TİCARETİNDE SIKINTI YAŞAYABİLİR

Siyasi analistler, Mısır'da imzalanan Afrika Gümrük Birliği anlaşması nedeniyle, Ankara yönetiminin bu bölgeye olan ticari stratejisini zora sokacağı yorumunu yaptı. Zira, bugün yapılan anlaşmalarla Mısır'ın artık bölgede lokomotif ülke olacağı fikri öne sürüldü. Ro Ro seferlerini tek taraflı iptal eden Kahire yönetimiyle arayı düzeltmediği takdirde Türkiye'nin, COMESA'YA üye ülkelerle de ticari anlamda önünde ciddi zorlukların olacağı vurgulandı.

2013'te dönemin Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, bu birliğe karşı önlem alınacağına ilişkin o tarihte yaptığı açıklamada, "Türk ihracatçılarının Morityus pazarında AB'li ihracatçılar ve Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarı (COMESA) üyesi ülke ihracatçıları karşısında bulundukları dezavantajlı durum ortadan kalkacak." ifadelerini kullanmıştı. Analistler, gelinen noktada, birliğin bugünkü gerçekleştirdiği anlaşmayla birlikte Afrika kıtasında Mısır'ın ticari anlamda neredeyse tek söz sahibi olduğunu ifade ediyor. CİHAN