Günümüzde kadınların iş hayatında aktif rol almasıyla anne olma yaşı eskisine göre değişti, ilerledi. Ancak kadının yaşı, gebe kalma potansiyeli üzerine etki eden faktörler arasında belki de en önemlisi. Çocuk sahibi olmayı düşünen kadınlara önerilerde bulunan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Emre Pabuçcu, gebelik ve yaş ilişkisi hakkında merak edilen soruları yanıtladı.
Hamilelik oluşumunu engelleyen birçok durumun olduğunu belirten Doç. Dr. Emre Pabuçcu, “Doğurganlık ve yaş faktörü doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle 35 yaş altı kadınlarda bir yıllık deneme sonucunda, 35-40 yaş arasındaki kadınlarda 6 aylık deneme sonrasında gebelik meydana gelmiyorsa, 40 yaş üstü kadınlarda ise hiç vakit kaybetmeden bir kadın doğum uzmanına başvurulması gerekir.” uyarısında bulundu.
Yaş ilerledikçe gebelik şansı neden azalıyor?
Yumurta hücreleri, cenin anne karnında gelişmeye başlarken üretiliyor. Anne karnında 6-7 milyon kadar olan yumurta hücrelerinin sayısı doğumla birlikte 1 milyon altına düşüyor. Ergenlik dönemine gelince yumurta sayısı giderek azalıyor. Her 500 tane yumurta belirleniyor, adet kanaması günlerinde bunlardan 10-15 kadarı yumurtlama için gelişmeye başlıyor. İçlerinden bir tanesi diğerlerini bastırıp yumurtlamayla karın boşluğuna düşüyor. Eğer bu günlerde cinsel ilişki olursa yumurta spermle birleşerek döllenme oluşuyor ve gebelik başlıyor. Gebelik olmaz ise, yumurta keseciğinde üretilen hormonlar hızla azalır, gebeliğe hazırlanmış rahim içi bozularak adet kanaması başlar. Bu döngü ergenlikten adet kesimine (menopoza) kadar devam eder. Doğurganlık çağında yaklaşık 400 kadar yumurta gebelik oluşturmak için gelişir, gerisi büzüşmeye uğrar.
Yumurtalık rezervi nedir?
Kadınlarda, üreme potansiyeli üzerine en etkili durumlardan biri de yumurtalık rezervidir. Her 2 yumurtalık içerisinde olgun yumurta oluşturmaya aday keseciklerin toplamına rezerv adı verilir. Çocuk sahibi olmak isteyen bir kadının gebelik beklentisi, bu rezervle yakından ilişkilidir. Yaşlanma, geçirilen yumurtalık ameliyatları, kemo veya radyo terapiler, uzun süreli steroid kullanımı, sigara içilmesi, endometriyozis gibi durumlarda yumurta rezervinde azalma izlenebilir. Biz bu rezervi ya kandan bakılan hormonlar ile ya da adetli iken bakılan ultrason ile anlayabiliyoruz. Sayılan risk faktörleri varlığında da mutlaka rezerve bakılmasını tavsiye ediyoruz.
Ultrasonda yumurtalık rezervi ile ilgili bilgi verir mi?
Evet, ultrason bizim için çok değerli bir tetkik. Çünkü yumurtalıkların durumunu gözümüzle görürüz. Yumurtalıklarda sayılan küçük yumurta kesecikleri toplam 5 ‘in altındaysa rezerv düşüktür. Hiç bulunmaması, yumurtlama olasılığının çok az olduğunu ve yakın bir gelecekte biteceğini gösterir. Örneğin menopozda yumurtalıkta neredeyse hiç kesecik gözükmez. Özellikle Anti Mullerian Hormon ve antral follikül sayımı adını verdiğimiz tetkikler çok kıymetli.
Sağlıklı bir çiftin gebelik şansı nedir?
Yeni evlenmiş, sağlıklı bir çiftin bir denemede gebelik beklentisi, herşey normal ve yolunda ise 1 yıl için yaklaşık %80-85 kadardır. Bu çiftlerin yaklaşık %20’si gebelik yakalayamazlar. Tabi bu olasılıklar yaş ile alakalı; örneğin 25 yaş kadında bu olasılık en yukarıda iken 40 yalında bu olasılık daha düşüktür. Yani doğurganlık için kadın yaşı ve yumurtalık rezervi çok önemli 2 unsurdur. Biz 36-37 yaşını aşmış ve gebelik elde edememiş kadınlara mutlaka tetkik yapılmasını öneriyoruz. Tabi ki eşlerin her ikisine de bakıyoruz.
En uygun doğurganlık yaşı nedir?
Kadın için 20 li yaşlardan itibaren, hatta 25-30 arası diyebiliriz. Zaman ilerledikçe, yaşa bağlı olarak hem gebe kalma olasılığı azalır, hem de gebelikte birtakım sorunlar (tansiyon, şeker, düşükler vs..) daha sık izlenir. İleri yaşlarda hamilelik ve doğum eylemi kadın için zorlaşır ve sorun çıkma oranları artar. Kadınlarımızın en geç 30-37 yaş arası gebe kalması aslında istenilen birşeydir. Kariyer planları, zamansızlık ve günlük koşturmacalar ile ertelenen gebelik planları, bu dönemde hayata geçirilmelidir.
Çocuk sahibi olmayı düşünen kadınlara ne önerirsiniz?
Genel sağlık durumu, eşlik eden hastalıklar, mental sağlık gibi durumlar gözden geçirilmeli. Anne adayı bu sürece fiziken ve ruhen hazır olmalı. Eğer engel bir durum yok ise plan yapılmalı, kendiliğinden gebelik şansı çok az ise bu süreç hızlandırılmalıdır. Unutmayalım ki, gebelik uzun ve yorucu bir süreçtir. Bu nedenle ne kadar erken o kadar iyi diyebiliriz.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.