Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu, mülkiyet hakkına ilişkin son derece kritik bir içtihada imza attı. Kurul, kamulaştırma yapılmaksızın vatandaşların arazilerinden enerji nakil hattı geçirilmesinin mülkiyet hakkının ihlali olduğuna hükmetti.
AYM, mülkiyet hakkına yapılan bu tip “kamulaştırmasız el atma” (Devletin kamulaştırma yapmadan ve bedel ödemeden taşınmaza el koyması) şeklindeki müdahalelerin “yapısal bir sorun” haline geldiği tespiti yaptı ve hükümetin bunu önlemek üzere tedbir almasını istedi.
YENİ İHLALLERE YOL AÇMAYIN
AYM, benzer şekilde mülkiyet hakkı konusunda yeni ihlallere yol açılmaması için kararının bir örneğini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na gönderdi. AYM kararı Adalet Bakanlığı ile el atma tazminatı davasına bakan Hilvan Asliye Hukuk Mahkemesi’ne de iletildi. AYM, bağlayıcı içtihat niteliği taşıyan kararıyla, başta Enerji Bakanlığı olmak üzere kamulaştırma yapacak, idarelere, “Acele kamulaştırma yap, bedelini peşin öde, ihlale yol açma ” uyarısı da yaptı.
ANAYASA’YA AYKIRI
AYM’nin, “kamulaştırmasız el atmanın”, kamulaştırmaya alternatif ve bu yol varken meşru olmadığı, kanuni dayanığı bulunmadığı, Anayasa’ya aykırı ve keyfi bir uygulama olduğu değerlendirmesi de dikkat çekti. AYM, daha önce 19 ayrı başvuruda mahkeme kararına rağmen kamulaştırma alacağının ödenmemesi nedeniyle de mülkiyet hakkının ihlal edildiği kararları vermişti. Bu yeni içtihat kararıyla mülkiyet hakkının ihlal edilmemesine dönük önemli bir vurgu daha yapılmış oldu.
AYM’DEN İHLAL KARARI
AYM kararına göre, S.K. adlı vatandaşa ait Şanlıurfa Hilvan’da 64 bin 75 metrekarelik bir arsanın 7 bin 204 metrekarelik bölümünde kamulaştırma yapılmaksızın 1985’te enerji nakil hattı geçirilerek, elektrik direği dikildi. S.K.’nın davası üzerine maddi tazminata hükmedilirken, elektrik direği dikilen bölüm idare adına tapuya tescil edildi. S.K., 28 Temmuz 2015’te, “Arsasında kamulaştırma yapılmaksızın enerji nakil hattı geçirilmesinin mülkiyet hakkının ihlali” olduğu iddiasıyla bireysel başvuruda bulundu. AYM Genel Kurulu, 25 Ekim’de oybirliği ile benzer davalar için içtihat niteliği taşıyan ihlal kararı verdi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.